Vox. [Ueberschrift zu Lib. VIII c. 1: qualiter status et ordo mundi in tribus consistit gradibus: clerus, milites, et agricultores; überschrift zu Lib. III: de singulis gradibus per quos tam in spiritualibus quam in temporalibus error quasi ubique diffunditur.] A. [1.] [Lib. III. c. 1-13] de errore cleri [praecipue in ordine praelatorum]. [c. 14] signa Antichristi in curia Romana. [c. 16 ff.] curati rectores beneficiati byteri [scholares c. 29]. [2.] [Lib. IV] de errore virorum religiosorum. [c. 1-12: de monachis]. pres [c. 13-15: de mulieribus in habitu moniali]. dicantium]. B. [1.] [Lib. V. c. 1-8] de his qui in statu militari temporalia defendere et supportare tenentur. [2.] [c. 9] de istis qui ad cibos et potus .. perquirendos agriculturae labores subire tenentur. [3.] [c. 10] de diversis vulgi laborariis. [4.] [c. 11–14] mercatores [c. 12 über Wucher; c. 14: quomodo fraus singula artificia, necnon et urbis victualia.. gubernat]. [5.] [c. 15. 16] de cive [15: de cive malevolo et impetuoso: 16: de cive illo qui linguosus et susurro existit]. [6.] [Lib. VI. c. 1-5] de illis qui juris ministri dicuntur 1-3 de causidicis et advocatis; 4. 5: über die Richter]. [7.] [c. 6] de errore vicecomitum ballivorum necnon in assisis juratorum [7. über den allgemeinen Rechtszustand; Ermahnungen an den König, bis c. 18]. Index zu den folgenden paragraphen. Chauc. Prol. v. 53 (§ 2. 3. 4). 60 (5). 62 (5). 70 (6). 165 (7.8). 166 (9). 172 (10). 173 (7). 179 (7. 10) 186 307 (26). 309 (27. 31). 314 (32). 317 (33). 318 (27. § 2. Zu Chaucer's Knight vergleiche Mirour de l'omme SALITY NIA GOWER'S MIROUR DE L'OMME UND CHAUCER'S PROLOG. 441 256 verse, welche die Vox Clamantis dem gleichen gegenstande widmet. Gower erwähnt daselbst einige interessante züge, die Chaucer weglässt (Du loy civile &c, v. 23749). Gower scheint v. 23866 die kreuzzüge (prouesce oultremarine) zu erlauben (si leur cause fuist divine), die er Conf. Am. 1, 58 verdammt, aber gegen die 'reisen' über see, denen liebe zu grunde liegt, ist er daselbst ebenso erbittert wie in der Vox Clam.; nur lässt er im Mirour die in der Vox Cl. unpassender weise eingeflochtenen langen abschnitte über frauen und frauenliebe weg (Vox V c. 3. 6), mit ihren Ovidischen und Horazischen anklängen und ihren ganz interessanten schilderungen der täuschungskünste und toilettengeheimnisse einer mittelalterlichen coquette. Zu Chauc. Prol. 53 vgl. Mirour 23893 ff.: Et pour ce je travailleray ... 1) Vgl. Spreusse aus Furnivall's Alex. in Flügel's Wb.; die ausgezeichnete sammlung in Skeat's Etym. Dict. Auch in Rymer's Foedera findet sich ein vereinzeltes Sprucia (Mercatorum Dominii de Sprucia, Terra Spruciae 1388, ed. Hagae, 1740, III, 4, 23) neben häufigem Prussia, Prucia, Pruce etc., III, 2, 73; III, 3, 200. 204; III, 4, 26. 66 etc. 2) Vgl. Vox Cl. V, c. 5: propter inanem Mundi famam. 3) Vgl. ib. propter mulieris amorem einen gegenstand, den Chaucer mit feinem takte vom würdigen ritter fernhält und an seinen richtigen De la mer quiconque gaigne (v. 23713) § 3. Als anhang zu diesem Gowercitat und als nachtrag zu Skeat's reichen anmerkungen seien nachfolgende stellen angeführt: Zu v. 53. 54 Pruce. 1. Das gleiche motiv zu solchen 'reisen' wie bei Gower findet sich bei Machault, in der von Tarbé aus dem Dit dou Lion angeführten stelle (Les Euvres de G. de Machault, 1849, p. 40), "des différentes sortes d'Amants": Lors s'en aloient outre mer En Chypre, en terre de Labour 1) A grans frais et à grand labour (p. 41) Pour demourer deux ans ou trois. Ci cherchoient tous les destrois Du païs et des aventures Dont ils avoient de moult dures. Si qu'il estoient si vassaux Es batailles et és assaus Et si fiers en trestout fais d'armes Que les nouvelles a leurs dames De leur entreprise venoient Dont assez plus chier les tenoient ... Celui qui vainqui la bataille Entre Illande et Cornuaille L'autre disoit: par Saint Thomas Dit l'autre, et ou mont de Synay. 1) Vgl. Terra Laboris in Du Cange. 2) Vgl. La Bible an Seignor de Berze v. 261: Por deffendre le douz païs | Ou Dame Dieu fu mors et vis; vgl. Gest Rob. Hood str. 57. Et l'autre disoit; si n'ay Ne dont tant de bien nous appert; Où li oisel pendent au bec ... En Prusse, en Poulaine, en Cracoé, En Lisfland ou Lombardie En Athènes ou en Rommenie Il y alassent honneur querre. 2. Auch Eustache Deschamps erwähnt Pruce als das ziel ritterlicher abenteurer (im Miroir de Mariage; Oeuvres 9, 74 ff.): Et se tes filz est chevaliers Il lui couvient les trois mestiers De l'esté: 1) cilz est bien sur brese 1) Vgl. dens. En Pruce vont pluseur ceste saison und (3, 85): : Et je doubt bien de vostre voulente |